สมุนไพรในภูเก็ต และการบำบัดโรคด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น

สมุนไพรในภูเก็ต และการบำบัดโรคด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น

จัดทำโดย อ. หมอสุชาติ ภูวรัตน์

นธ.เอก, บาลีประโยค 1-2

(อดีตพระธรรมทูตต่างประเทศ)

B.S. Engineering Design Tech.

 B.A. ศาสนศาสตร์บัณฑิต

B.S. Computer Information Systems

B.TM. แพทย์แผนไทยบัณฑิต

สาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพ

บ.ภ., พท.ว., พท.ผ., พท.น.

ครูแพทย์แผนไทย 4 ด้าน

ศูนย์การแพทย์แผนไทยภูเก็ต

เพื่อการศึกษา และประโยชน์ต่อสุขภาพของผู้ชม

สมุนไพรในจังหวัดภูเก็ต 
 เรียบเรียงโดย อ. หมอสุชาติ ภูวรัตน์  

กล้วยน้ำว้า ชื่อภาษาอังกฤษ Banana ปลูกขึ้นในสวน หรือหลังบ้าน

       

              กล้วยน้ำว้า เป็นไม้ล้มลุก ใบเป็นแผ่นยาวเส้นในใบขนานกัน ดอกเป็นช่อเรียกหัวปลี ผลเป็นหวีติดกันเป็นเครือ ต้นหนึ่งออกผงครั้งเดียวแล้วตายไป ขยายพันธุ์ด้วยหน่อ หรือเมล็ด (บางชนิด)

สรรพคุณ  ใบ  รสเย็นจืด ปิ้งไฟปิดแผลไฟไหม้ ต้มอาบแก้เม็ดผดผื่นคัน ลดความดันโลหิต

              หัวปลี  รสฝาด ลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน แก้โรคโลหิตจาง แก้โรคกระเพาะอาหารลำไส้

              เปลือกลูกดิบ    รสฝาด สมานแผล       ยาง  รสฝาด สมานแผล ห้ามเลือด

              ผลดิบ  รสฝาด แก้ท้องเสียที่ไม่รุนแรง รักษาแผลในกระเพาะอาหาร

              ผลสุก   รสหวาน ระบายอุจจาระ บำรุงกำลัง รักษาแผลในกระเพาะอาหาร บำรุงร่างกาย

              ราก      รสฝาดเย็น ต้มดื่ม แก้ไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ท้องเสีย แก้บิด แก้ผื่นคัน สมานแผลภายใน

              น้ำคั้นจากหัวปลี  รสฝาด กินแก้ถ่ายเป็นมูกเลือด บำรุงโลหิต    

สรุปประโยชน์ทางยา และวิธีใช้  อาการท้องเสียไม่รุนแรง ใช้กล้วยน้ำว้าห่ามกินครั้งละ ½-1 ผลหรือใช้กล้วยดิบฝานเป็นแว่นตากแดด บดผงชงน้ำดื่มครั้งละ ½-1 ผลหรือปั้นเป็นยาลูกกลอนรับประทานวันละ 4 ครั้งๆ ละ 4 เม็ด ก่อนอาหารและก่อนนอน หากรับประทานแล้วเกิดอาการท้องอืดเฟ้อ ให้ใช้ร่วมกับยาขับลม เช่น น้ำขิง พริกไทย

ฤทธิ์ทางพิษวิทยา ลดน้ำตาลในเลือด ต้านการบวม ทำให้อัตราการเต้นหัวใจช้าลง

บรรณานุกรม

1. วุฒิ วุฒิธรรมเวช. กล้วยน้ำว้า. สารานุกรมสมุนไพร หน้า 69, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮาส์ 2540

2. จุไรรัตน์ เกิดดอนแฝก. กล้วยน้ำว้า. สมุนไพรบำบัดเบาหวาน 150 ชนิด หน้า 59, กรุงเทพฯ:

    โรงพิมพ์ เซเว่น พริ้นติ้ง กรุ๊ป จำกัด 2552

3. จุไรรัตน์ เกิดดอนแฝก. กล้วยน้ำว้า. สมุนไพรลดความดันโลหิต 121 ชนิด หน้า 69-71, กรุงเทพฯ:

    โรงพิมพ์ เซเว่น พริ้นติ้ง กรุ๊ป จำกัด 2552

2.  กองประกอบโรคศิลปะ. สำนักปลัดกระทรวง กระทรวงสาธารณสุข กล้วยน้ำว้า. ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป

     สาขาเภสัชกรรม หน้า 106, นนทบุรี 

สมุนไพรในจังหวัดภูเก็ต 

เรียบเรียงโดย อ. หมอสุชาติ ภูวรัตน์

สับปะรด (ยานัด) ชื่อภาษาอังกฤษ Pine Apple นิยมปลูกกันมากในภูเก็ต ตามร่องสวนยางที่ปลูกใหม่

         สับปะรด เป็นพืชล้มลุก ใบเรียวยาวปลายแหลม ขอบสากเป็นหนาม ดอกเป็นช่อใหญ่ ผลมีตารอบ

ยอดผลมีใบสั้นเป็นกระจุก เรียกว่าตะเกียง ปลูกเป็นอาหาร ขยายพันธุ์ด้วยตะเกียง และหน่อ

สรรพคุณ 

         ใบ                         รสเฝื่อน คั้นเอาน้ำดื่มขับพยาธิ

         ผล                         รสเปรี้ยวหวาน  แก้อักเสบ แก้บวม ทำให้แผลหายเร็ว กัดเสมหะ แก้ลักปิดลักเปิด

                                          ช่วยย่อยอาหาร  ใช้ปรุงอาหารทำให้เนื้อนุ่ม               

           ผลอ่อน               รสเปรี้ยวอมหวาน  ขับปัสสาวะ แก้หนองใน แก้กามโรค ขับพยาธิในเด็ก

         เปลือกผล              รสเฝื่อนเปรี้ยว  แก้กระษัย บำรุงไต ขับปัสสาวะ

         เหง้าและตะเกียง    รสหวานเย็น    ต้มดื่มขับปัสสาวะ ขับนิ่ว แก้มุตกิด ระดูชาว แก้หนองใน 

สรุปประโยชน์ทางยา และวิธีใช้  ใช้เหง้าสดแห้ง แก้อาการขัดเบา ช่วยขับปัสสาวะ ใช้เหง้าวันละ 1 กอบมือ

(สดหนัก 200-250 กรัม,แห้งหนัก 90 - 100 กรัม ) ต้มน้ำดื่มวันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหารครั้งละ 1 ถ้วยชา (ประมาณ 75 มิลลิลิตร)

บรรณานุกรม

1. วุฒิ วุฒิธรรมเวช. สับปะรด. สารานุกรมสมุนไพร หน้า 435, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮาส์ 2540

2.  กองประกอบโรคศิลปะ. สำนักปลัดกระทรวง กระทรวงสาธารณสุข สับปะรด. ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป

     สาขาเภสัชกรรม หน้า 132, นนทบุรี

สมุนไพรในจังหวัดภูเก็ต 

เรียบเรียงโดย อ. หมอสุชาติ ภูวรัตน์

แพงพวย  ชื่อภาษาอังกฤษ Periwinkle, Pinkie-pinkie  ขึ้นอยู่ตามชายทะเลทั่วไป 
และนิยมปลูกเป็นไม้ประดับ

   

          แพงพวย  เป็นไม้ต้นขนาดเล็ก แตกกิ่งก้านสาขามาก ใบเดี่ยวรูปไข่กลับ สีเขียว ส้นใบออกขาว ออกเป็นคู่ตามข้อ ดอกออกตามง่ามใบและยอด เป็นท่อเล็กๆ กลมกลีบแผ่แบนเรียบทรงกลม 5 กลีบ มีพันธุ์สีขาว และสีขมพูอมม่วง ฝักกลมยาว ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

สรรพคุณ 

         ใบ       รสเอียน ต้มดื่มแก้โรคเบาหวาน ลดความดันโลหิต

         ทั้งต้น  รสเอียน แก้โรคเบาหวาน บำรุงหัวใจ แก้มะเร็งในเม็ดเลือดของเด็ก

         ราก      รสเอียน แก้บิด ขับระดู ขับพยาธิ ห้ามเลือด รักษามะเร็งในเม็ดเลือด ทำให้แท้ง

สรุปประโยชน์ทางยา และวิธีใช้  ใช้ใบ ต้มน้ำดื่ม  ลดความดันโลหิต แก้เบาหวาน,

ทั้งต้น ต้มน้ำดื่ม  แก้เบาหวาน บำรุงหัวใจ,   ทั้งต้น ราก ต้มน้ำดื่ม แก้มะเร็งในเม็ดเลือด

ข้อควรระวัง   ราก   ทำให้แท้ง

บรรณานุกรม

1. วุฒิ วุฒิธรรมเวช. แพงพวย. สารานุกรมสมุนไพร หน้า 327, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮาส์ 2540

2.  กองประกอบโรคศิลปะ. สำนักปลัดกระทรวง กระทรวงสาธารณสุข แพงพวยบก. ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาเภสัชกรรม หน้า 38, นนทบุรี