ประเพณีวันลอยกระทง วันเพ็ญเดือน 12 น้ำนองก็เต็มตลิ่ง
จัดทำโดย อ.หมอสุชาติ ภูวรัตน์
นธ.เอก, บาลีประโยค 1-2
(อดีตพระธรรมทูตต่างประเทศ)
B.S. Engineering Design Tech.
B.A. ศาสนศาสตร์บัณฑิต
B.S. Computer Information Systems
B.TM. แพทย์แผนไทยบัณฑิต
สาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพ
บ.ภ., พท.ว., พท.ผ., พท.น.
ครูแพทย์แผนไทย 4 ด้าน
ศูนย์การแพทย์แผนไทยภูเก็ต
ทำเพื่อการศึกษาและประโยชน์แก่ผู้ชม
วันลอยกระทง เป็นประเพณีโบราณของชาวอินเดียเป็นวันสำคัญของศาสนาพราหมณ์ หรือฮินดู ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไทยได้รับประเพณีสืบต่อมา ตรงกับวันขี้น 15 ค่ำ เดือน 12
ประเพณีลอยกระทงมีมาแต่โบราณ โดยมีความเชื่อว่าเป็นการบูชาและขอขมาแม่พระคงคา เพื่อลอยเคราะห์ ลอยความทุกข์ ลอยความโศก และบูชาพระผู้เป็นเจ้าของศาสนาพราหมณ์ มี พระอิศวร พระนารายณ์ และพระพรหม เป็นต้น
ประเพณีลอยกระทงมีมาแต่โบราณ โดยมีความเชื่อว่าเป็นการบูชาและขอขมาแม่พระคงคา เพื่อลอยเคราะห์ ลอยความทุกข์ ลอยความโศก และบูชาพระผู้เป็นเจ้าของศาสนาพราหมณ์ มี พระอิศวร พระนารายณ์ และพระพรหม เป็นต้น
กล่าวกันว่านางนพมาศ สนมเอกของพระร่วง สมัยกรุงสุโขทัย ทำกระทงรูปดอกบัวบาน
และกระทงรูปอื่นๆ ถวาย พระร่วงทรงให้ลอยกระทงตามสายน้ำไหล
และกระทงรูปอื่นๆ ถวาย พระร่วงทรงให้ลอยกระทงตามสายน้ำไหล
และกล่าวว่าในสมัยตันรัตนโกสินท์ ได้เปลี่ยนแปลงจากการทำจากดอกบัวบานเพราะดอกบัวบานหายากจึงใช้ต้นกล้วยและใบตองมาพับแต่งคล้ายดอกบัวบานให้สวยงาม จึงนิยมสืบทอดมาถึงปัจจุบัน
ในวันลอยกระทง ผู้คนจะพากันทำกระทงตกแต่งเป็นรูปคล้ายดอกบัวบานซึ่งทำด้วยต้นกล้วยใบตอง ปักธูปเทียน ดอกไม้ และตัดเล็บ เส้นผม หรือใส่เหรียญสตางค์ลงไปในกระทง แล้วนำไปลอยในแม่น้ำ ลำคลอง ส่วนในพื้นที่ติดทะเลก็นิยมลอยกระทงใกล้ริมฝั่งให้ลอยออกไปในทะเล เชื่อว่าเป็นการลอยเคราะห์ ลอยความทุกข์ ลอยความโศกไปตามสายน้ำไหล เช่น แม่น้ำ ลำคลอง เป็นต้น และยังเชื่อว่าการลอยกระทงเป็นการบูชาและขอขมาพระแม่คงคา ที่ได้ทำสิ่งสกปรกลงไปในแม่น้ำ
ในวันลอยกระทง ผู้คนจะพากันทำกระทงตกแต่งเป็นรูปคล้ายดอกบัวบานซึ่งทำด้วยต้นกล้วยใบตอง ปักธูปเทียน ดอกไม้ และตัดเล็บ เส้นผม หรือใส่เหรียญสตางค์ลงไปในกระทง แล้วนำไปลอยในแม่น้ำ ลำคลอง ส่วนในพื้นที่ติดทะเลก็นิยมลอยกระทงใกล้ริมฝั่งให้ลอยออกไปในทะเล เชื่อว่าเป็นการลอยเคราะห์ ลอยความทุกข์ ลอยความโศกไปตามสายน้ำไหล เช่น แม่น้ำ ลำคลอง เป็นต้น และยังเชื่อว่าการลอยกระทงเป็นการบูชาและขอขมาพระแม่คงคา ที่ได้ทำสิ่งสกปรกลงไปในแม่น้ำ
ยังมีตำนานความเชื่อทางพุทธศาสนา ซึ่งได้สืบทอดกันมาดังนี้
1. การลอยกระทง เพื่อต้อนรับพระพุทธเจ้า
ในวันเสด็จกลับจากเทวโลก เมื่อครั้งเสด็จไปจำพรรษาอยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากได้แสดงพระอภิธรรมโปรดพระพุทธมารดาจนบรรลุพระโสดาบรรลุ์
2. การลอยกระทง เพื่อบูชารอยพระพุทธบาท ที่หาดทรายริมแม่น้ำนัมมทานที เมื่อครั้งเสด็จไปแสดงพระธรรมโปรดในนาคพิภพ
3. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระเจดีย์จุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ซึ่งบรรจุพระเกศาของพระพุทธเจ้า
4. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระอุปคุตตะเถระ
ซึ่งบำเพ็ญเพียรบริกรรมคาถาอยู่ในท้องทะเลลึกหรือสะดือทะเล
หมายเหตุ โปรดอย่าลืมช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อมด้วยการใช้วัสดุที่มาจากธรรมชาติ ที่สามารถย่อยสลายได้ง่าย ไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์ในแม่น้ำ ลำคลอง ชายหาด จะได้สะอาดและได้บุญเพิ่มขึ้นอีก
ทำกระทงจากต้นกล้ายใบตองสวยๆง่ายๆ แบบประหยัด
ทำกระทงด้วยต้นกล้วยและใบมะพร้าว : ทำง่ายๆประหยัดเงิน
